jak dotąd
  • Dotąd

    19.10.2020
    19.10.2020

    Szanowna Redakcjo


    Zastanawiam się, czy użycie zaimka dotąd w zdaniu określającym ramy czasowe (np.  Jak dotąd wszystko układało się po jego myśli) jest zasadne. Logika podpowiada, że  dotąd odnosi się do miejsca, nie do czasu. A przecież w literaturze i w mowie potocznej dotąd jest stosowane jako zamiennik dotychczas czy do tej pory...


    Z poważaniem

    Maciej Robert

  • (…) jakby dotąd miał mało kłopotów
    4.09.2017
    4.09.2017
    Szanowni Językoznawcy!
    Przeczytałam wszystko, co udało mi się znaleźć w Poradni na temat jakby / jak by, i nadal mam dylemat. Czy w zdaniach: I wpadł w prawdziwe tarapaty, jakby dotąd miał mało kłopotów oraz Na dodatek skręcił nogę, jakby wcześniej nie było mu wystarczająco ciężko słowo jakby powinno być pisane razem, czy jednak osobno?

    Pozdrawiam i dziękuję Anna
  • Rampersy jak pampersy
    11.12.2015
    11.12.2015
    Witam serdecznie,
    Czy poniższą odmianę przez przypadki mogę uznać za prawidłową?
    przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga
    mianownik rampers rampersy
    dopełniacz rampersa rampersów
    celownik rampersowi rampersom
    biernik rampers rampersy
    narzędnik rampersem rampersami
    miejscownik rampersie rampersach
    wołacz rampersie rampersy
    Pozdrawiam serdecznie
    Beata Dąbrowska
  • elfy i elfowie
    4.02.2002
    4.02.2002
    Moje pytanie dotyczy mianownika i biernika l. mn. rzeczownika elf. We wszelkich słownikach jako poprawna sugerowana jest końcówka -y (a więc elfy). Tymczasem Marek Gumkowski w jednym z wydań Władcy Pierścieni J. R. R. Tolkiena wprowadził formę elfowie, tak to motywując:
    Wspomnieć także należy o modyfikacji innego rodzaju: rzeczownikowi elf w mianowniku i bierniku liczby mnogiej nadawana jest tu męskoosobowa forma elfowie, nie figurująca w słownikach języka polskiego. Odważono się na takie odstępstwo od językowych prawideł zarówno dlatego, że w odniesieniu do postaci określanych tym mianem są tu zawsze stosowane formy gramatyczne przynależne istotom ludzkim (a więc oni, nie one; zrobili, nie zrobiły), jak i z chęci naśladowania w tej mierze decyzji autora, używającego nieprawidłowej w angielszczyźnie formy liczby mnogiej elves (zamiast elfs) i toczącego o to zażarte boje ze skrupulatną korektą. Tolkien chciał w ten sposób odświeżyć sens słowa, które – jak pisał – „z biegiem czasu skarlało i dziś kojarzy się raczej z fantastycznymi duszkami”. W polskim przekładzie forma elfy została pozostawiona wyłącznie w kilku miejscach jako zbiorowe określenie ludu czy też szczepu (np. Elfy Szare, Elfy Leśne – ale już: Elfowie Wysokiego Rodu). Podobnie, choć w sposób nie tak konsekwentny, wprowadzone zostały, jako oboczne, formy krasnoludy i krasnoludowie.

    Swego czasu temat ten wzbudził żywą wymianę zdań na „Forum dyskusyjnym miłośników twórczości J.R.R. Tolkiena”. Tu chciałbym spytać, co Państwo sądzą na temat takiej innowacji językowej, jej zasadności i poprawności. Czy da się tu w ogóle jednoznacznie rozstrzygnąć problem, czy też wybór jednej z form jest li tylko kwestią gustu użytkowników języka?

    Z tolkienowskim pozdrowieniem,
    Ruginwaldus
  • Z broną w lesie

    18.11.2015
    18.11.2015

    W rozmowie z osobą z Białostocczyzny padł frazeologizm jak z broną w lesie. Zastanawiam się, co oznacza, skąd pochodzi i czy ma charakter regionalny, czy może po prostu nie miałem dotąd okazji go usłyszeć.

    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • Ortografia: maszyna Turinga, problem stopu oraz przecinek
    28.12.2016
    28.12.2016
    Jak zapisać określenia uniwersalna maszyna Turinga i problem stopu? Oba wyrażenia zapisałabym małymi literami, jednak spotkałam się z twierdzeniem, że mogą one funkcjonować jako nazwy własne, a wówczas należałoby zapisać je dużymi literami.
    Bardzo proszę też o informację, czy w zdaniu Muzea są fundamentem rozwoju turystyki muzealnej, która(,) jak słusznie ocenia XY, jest… po która należy postawić przecinek.

    Pozdrawiam
    Anna J.
  • wulgaryzmy na lekcji języka polskiego
    30.11.2012
    30.11.2012
    Szanowni Państwo!
    Coraz bardziej przeraża mnie wulgaryzacja języka, zwłaszcza młodzieży. Nawet nauczyciele propagują wulgaryzmy podczas lekcji: pewna polonistka bez skrupułów używa przymiotnika, którego tu nie przywołam, a który stał się popularnym synonimem słów świetny, niezwykły, fajny; inna nauczycielka tłumaczy dzieciom zasady ortografii na przykładzie wulgaryzmów. Jak można walczyć z tym zjawiskiem? Czy w ogóle uważają je Państwo za niebezpieczne dla polszczyzny?
    Z poważaniem
    Licealista
  • Interpunkcja kwestii dialogowej

    8.04.2023
    8.04.2023

    Czy poniższy dialog jest poprawnie zapisany?

    Jak dotąd… – zaczęłam wolno – Chociaż ta świadomość zaskoczyła mnie samą… – ważyłam słowa, a Louis i Claude słuchali w napięciu.

    Czy „chociaż" powinno być zapisane z małej litery, ponieważ w komentarzu nie ma kropki?

  • interpunkcja w konstrukcjach porównawczych
    5.02.2011
    5.02.2011
    Szanowni Państwo!
    Bardzo proszę o wyjaśnienie moich wątpliwości w kwestii interpunkcji w zdaniach takich jak te (przecinki, do których odnosi się moje pytanie, ująłem w nawias):
    1. Był taki(,) jak jego ojciec.
    2. Dzisiaj jedliśmy obiad o tej samej porze(,) co wczoraj.
    3. Takie zachowanie(,) jak to(,) jest niedopuszczalne!
    4. Jeszcze nigdy nie byłem tak zmęczony(,) jak dzisiaj.
    5. Pracował tak dużo(,) jak nigdy dotąd.

    Z góry dziękuję za odpowiedź!
    Pozdrawiam
  • pisownia wyrazów z cząstkami obcego pochodzenia
    15.06.2009
    15.06.2009
    Czy wyrazy zapożyczone, np. e-marketing (marketing internetowy / elektroniczny, a nie jak w języku angielskim eMarketing, czy email) lub telemarketing (czy tele-marketing), piszemy z łącznikiem, czy bez? Czy w języku polskim rządzi tym jakaś zasada?
    Jaka powinna być poprawna pisownia takich wyrazów jak: i-marketing lub e-marketing, elektro-marketing, ale już telemarketing, e-kartka, eko-torba (ekotorba czy eko torba), call-center (callcenter czy call center), infolinia (info-linia czy info linia)?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego